W dniach 16-19 czerwca 2016 pod hasłem „Wschód, Zachód – Łączy nas Polska” odbył się w Ostródzie VI Światowy Zjazd Nauczycieli Polonijnych. Organizatorem Zjazdu było Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”- Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, a tegorocznym partnerem merytorycznym Kongres Oświaty Polonijnej- organizacja przedstawicielska oświatowych środowisk polonijnych i polskich poza granicami kraju. Honorowy patronat nad tym wydarzeniem objęła małżonka Prezydenta RP Pani Agata Kornhauser-Duda.
W tegorocznym Zjeździe wzięło udział 120 nauczycieli i działaczy polonijnych reprezentujących blisko 30 krajów z całego świata i 5 kontynentów. Holandię reprezentowało aż siedem osób, z sześciu szkół członkowskich Forum Polskich Szkół w Holandii, w tym zarząd FPSN w komplecie.
Bogaty program zjazdu obejmował między innymi konferencje, warsztaty, spotkania plenerowe i kulturalne. Uroczystego otwarcia w sali reprezentacyjnej Zamku w Ostródzie dokonała Minister Edukacji Narodowej Pani Anna Zalewska przecinając symboliczną wstęgę na pamiątkowej tablicy, na której swoje podpisy złożyli goście honorowi Zjazdu. Mimo iż inauguracyjne spotkanie z racji obecności gości specjalnych było bardzo formalne, pani minister zrezygnowała z oficjalnego tonu zwracając się w pierwsze kolejności do nauczycieli słowami „Drodzy nauczyciele” co wywołało pozytywne reakcje uczestników zjazdu. Pani minister podkreśliła, że ma ogromny szacunek wobec pracy nauczycieli polonijnych, dla rodziców posyłających dzieci do polonijnych szkół, dla osób organizujących oświatę. Zadeklarowała także, że rola nauczyciela polonijnego zostanie doceniona także m.in. poprzez umożliwienie awansu zawodowego pracującym w szkołach polonijnych. Pani Zalewska potwierdziła także, że trwają prace nad wprowadzeniem ulg komunikacyjnych dla polonijnych uczniów o co nasze środowisko starało się od lat. Ważnym elementem jest także zapewnienie pomocy dla powracających do polskiego systemu edukacji uczniów. Temat powrotów do kraju pojawiał się w kilku wystąpieniach, działania polskich instytucji jak i polonijnej oświaty powinny te powroty ułatwić.
Wystąpienie przedstawicieli zarówno MEN jak i Senatu daje nadzieję na dialog, podejmowanie wspólnych działań na rzecz oświaty polskiej za granicą zgodnie z naszymi potrzebami, które to potrzeby mają być diagnozowane w czasie rozpoczętych już przez Senat konsultacji społecznych. Zadeklarowane zostały dalsze pogłębione konsultacji tak aby model opieki odpowiadał na rzeczywiste potrzeby i zapewniał spójną pomoc.
W liście pani prezydentowej Agaty Dudy odczytanym w czasie inauguracji usłyszeliśmy słowa uznania dla organizatorów zjazdu oraz podziękowanie za krzewienie polskości i języka polskiego na obczyźnie.
O roli nauczyciela polonijnego, konieczności ciągłego dokształcania się, misji i powołaniu mówiła pani Dorota Andraka, prezes Centrali Polskich Szkół Dokształcających ze Stanów Zjednoczonych.
Wykład inauguracyjny dedykowany 1050 rocznicy Chrztu Polski „Chrześcijańskie dziedzictwo Polski i jego rola w podtrzymaniu tożsamości narodowej”wygłosił prof. dr hab. Jan Żaryn.
Światowe Zjazdy Nauczycieli Polonijnych mają charakter konferencji, podczas których nauczyciele, dyrektorzy i prezesi reprezentujący polskie środowiska oświatowe za granicą doskonalą wiedzę, umiejętności przedmiotowe i metodyczne. Podczas wielu spotkań i dyskusji uczestnicy wymieniają się doświadczeniami związanymi z organizacją nauczania języka polskiego za granicą.
Drugi dzień zjazdu poświęcony był wsparciu jakie państwo polskie oferuje edukacji polskiej za granicą- z prezentacjami Grzegorza Chorąży, zastępcy dyrektora DSW, Joanny Wójtowicz, wicedyrektor ORPEG, Dariusza Piotra Bonisławskiego – Wiceprezesa SWP oraz Jolanty Tatary, prezydent KOP. Mówiono między innymi o ofercie wsparcia metodycznego dla nauczycieli polonijnych w postaci kursów, warsztatów, studiów zarówno w kraju jak i w krajach zamieszkania a także ofercie on-line, o wsparciu dla organizacji oświatowych i dofinansowaniu szkół polonijnych. Zachęcano także środowiska polonijne do organizowania egzaminów certyfikowanych z języka polskiego w naszych środowiskach, co dzięki zeszłorocznym zmianom w ustawie, jest już możliwe.
Sesja druga „Od wielokulturowości do tożsamości, od asymilacji do integracji – jak żyć w zgodzie ze sobą i innymi” z bardzo interesującym wykładem prof. dr hab. Haliny Grzymały – Moszczyńskiej z UJ na temat dynamiki tożsamości dzieci i młodzieży pokazała jak istotna jest rola nauczycieli i rodziców w odnalezieniu własnej tożsamości dzieci emigrantów.
Prelegentami byli także pani Stella Strzemecka, która przedstawiła wyniki badań dzieci polskich migrantów z Norwegii oraz pani Agnieszka Zając która mówiła o wpływie i roli nauczyciela polonijnego.
Kolejne spotkania pod hasłem „SŁYSZEĆ – SŁUCHAĆ – USŁYSZEĆ, CZYLI JAK SKUTECZNIE PRACOWAĆ Z DZIECKIEM DWUJĘZYCZNYM dedykowane były nauczycielom, wyposażając ich w czasie warsztatów i wykładów w konkretne narzędzie przydatne do dalszej pracy. Spotkana z Dalsze spotkania z panią Elżbietą Ławczys, Katrzyną Czyżcką były nie tylko ciekawe, ale dla wielu obecnych inspirujące.
Sobotnie przedpołudnie poświęcone było przedstawieniu oferty kluczowych projektów ODNSWP wsparcia metodyczynego nauczycieli polonijnych. Bardzo interesująca wydaje się oferta studiów podyplomowych dające kwalifikacje nauczania języka polskiego jako obcego, które to studia rozpoczną się w najbliższym czasie, a organizowane będą zarówno w Polsce jak i za granicą. Akademia Polskości to kolejna oferta w której będą mogli uczestniczyć nauczyciele z Holandii już od lipca bieżącego roku. Przedstawiono także efekty pilotażowego projektu Lokalnych Ośrodków Metodycznych, który ma być kontynuowany i poszerzony na inne kraje. Kolejne szkolenie Liderów odbędzie się już w wakacje w Ostródzie.
Popołudnie spędziliśmy w tematyce historycznej spotykając się z panią Olgą Tumińską z IPN-u, z panem dr Mateuszem Szpytma z Muzeum Polaków Ratujących Żydów w Markowej oraz z Konradem Starczewskim twórcą filmu „Zapora” którego prelekcję można było obejrzeć w ostródzkim amfiteatrze.
Organizatorzy zadbali także o rozrywkę dla uczestników zjazdu. W wieczornych atrakcjach każdy znalazł coś dla siebie- od wspaniałego spektaklu w ostródzkim amfiteatrze „Operetki czar” w wykonaniu Teatru Narodowego Operetki Kijowskiej, poprzez rejs statkiem po malowniczym jeziorze Drwęckim, wspólny piknik edukacyjny ze strawą dla ducha (czytanie Sienkiewicza) oraz strawą dla ciała (pieczonym dzikiem w roli dania głównego), na wspólnym kibicowaniu w czasie meczu Polska-Niemcy skończywszy. Inaugurację uświetniły występy muzycznego duetu ICASduo Valerio Celentano na gitarze i Anna Katarzyna Ir śpiew oraz porywający spektakl zespołu pieśni i tańca uniwerytetu Warmińsko-Mazurskiego „Kortowo” który przeniósł nas w klimat przedwojennej Warszawy. Każdego dnia, po zakończeniu programu, uczestnicy spotykali się na dalszych, nocnych rozmowach, co zaowocowało wieloma, nowymi międzynarodowymi znajomościami, a także żartobliwym postulatem zgłoszonym ostatniego dnia w imieniu uczestników przez prezes KOP Jolantę Tatarę, że noce w Ostródzie są zdecydowanie za krótkie.
Ostatni dzień to czas podsumowań podziękować i pożegnań. Uczestnicy zgodnie chwali wspaniałą organizację, gościnność, troskę o naszą wygodę- za co szczególne podziękowania należą się gospodarzom- zarówno panu prezesowi Dariuszowi Bonisławskiemu jak i pani dyrektor Domu Polskiego w Ostródzie Małgorzacie Czeczora oraz wszystkim pracownikom. Prezes Bonisławski w ostatnich słowach zadeklarował chęć organizowania kolejnych zjazdów wspólnie z Kongresem Oświaty Polonijnej, aby kontynuować tak dobrze rozpoczęte partnerstwo.
Czas spędzony w Ostródzie był bardzo intensywny. Najcenniejsze co przywieźliśmy to nowe doświadczenia, inspiracje, wiedza, nowe znajomości, spojrzenie na naszą działalność z innej perspektywy.
Jedną z wartych podkreślenia refleksji po Zjeździe jest specyfika naszego środowiska. Holandia jest nieduża, nasze środowisko jest dobrze zintegrowane, nastawione na współpracę, znamy się i chętnie uczestniczymy we wspólnych projektach. Cechuje nas- polskie szkoły w Holandii- entuzjazm, energia do działania, kreatywność. Co ważne, a chyba nauczyliśmy się tego od Holendrów, nie narzekamy bez powodu, ale idziemy do przodu i z optymizmem patrzymy w przyszłość. Forum Polskich Szkół w Holandii zrzesza w tej chwili wszystkie szkoły społeczne, żadna z innych organizacji dachowych z innych krajów nie zrzesza wszystkich szkół! W tej integracji tkwi nasza największa siła, jesteśmy jako środowisko wiarygodnym partnerem, a głos Forum Polskich Szkół będzie słuchany ponieważ jest reprezentantem środowiska. Naszą rolą teraz jest dalsza współpraca, promocja naszych działań. A mamy z czego być dumni bo wiele naszych projektów jest na wysokim poziomie, a jakość szkół ciągle się podnosi.
Spotkania nauczycieli polonijnych z całego świata są na pewno inspirującym i wartym polecenia doświadczeniem. Zachęcamy gorąco do udziału w kolejnych tego typu wydarzeniach.
W imieniu zarządu FPSN
Agnieszka Lonska
W sali konferencyjnej w zamku w Ostródzie foto Agnieszka Grochoła
