Gdy dziecko wyjeżdża z rodzicami za granicę
Powszechne prawo do nauki w zakresie podstawowym jest jedną z zasad ogólnie uznawanych w całym świecie. Oznacza to, że niemal we wszystkich państwach istnieje obowiązek szkolny, któremu podlegają wszystkie dzieci, także dzieci przedstawicieli mniejszości narodowych oraz cudzoziemców. Każde państwo ma własne przepisy, które szczegółowo określają kształt systemu edukacji tego państwa i zakres obowiązku szkolnego. Obowiązkiem rodziców jest poznać je i zapewnić dziecku możliwość rozpoczęcia lub kontynuowania nauki bez względu na miejsce pobytu.
O co należy zadbać przed wyjazdem z Polski, aby dziecko mogło kontynuować naukę?
W Polsce każde dziecko do 18. roku życia podlega obowiązkowi szkolnemu i nauki. Dobrze jest jeszcze przed wyjazdem z kraju zapewnić dziecku naukę w szkole za granicą. W tym celu należy zebrać informacje o systemie edukacji w kraju docelowym oraz potrzebne dokumenty. Wskazane jest, aby już przed wyjazdem dziecko rozpoczęło naukę języka obcego – łatwiej mu będzie porozumieć się z nauczycielami i dziećmi w nowej szkole. Najkorzystniej jest tak zaplanować wyjazd, by dziecko nie przerywało nauki w trakcie roku szkolnego.
Planując wyjazd:
- warto skontaktować się z polskim konsulatem w kraju miejsca pobytu,
- koniecznie należy poinformować dyrektora szkoły/gminę o wyjeździe, aby uniknąć konsekwencji
prawnych wynikających z nieposyłania dziecka do szkoły, czyli nierealizowania obowiązku
szkolnego lub nauki,- warto uzyskać od dyrektora szkoły (wychowawcy, pedagoga szkolnego) opinię o uczniu dotyczącą
jego uzdolnień, zainteresowań, ewentualnych trudności czy specjalnych potrzeb edukacyjnych
i przetłumaczyć ją na język kraju pobytu lub język angielski; w ten sposób dziecko
będzie miało ułatwiony start w nowej szkole – od pierwszego dnia będzie miało szansę być
otoczone odpowiednią opieką i właściwie ukierunkowane,- trzeba zabrać z Polski ostatnie świadectwo szkolne oraz metrykę urodzenia (odpis aktu urodzenia)
dziecka i przetłumaczyć te dokumenty na język kraju pobytu lub na język angielski.
Podczas pobytu za granicą uczeń ma prawo do bezpłatnej, publicznej edukacji. Dzieci obywateli polskich przebywających poza granicami kraju realizują obowiązek szkolny i obowiązek nauki w kraju zamieszkania w lokalnym systemie edukacji, zgodnie z obowiązującymi tam przepisami. Uzupełnieniem tej edukacji mogą być zajęcia z języka polskiego, historii i geografii Polski i ewentualnie innych przedmiotów w polskich szkołach sobotnich.
W kilku krajach, w lokalnych systemach edukacji, możliwa jest nauka języka polskiego jako przedmiotu „język ojczysty” czy „język obcy” w ramach zajęć obowiązkowych lub dodatkowych. Jednakże są przypadki, w których uczeń nie może skorzystać z prawa do bezpłatnej, publicznej edukacji w kraju zamieszkania, ponieważ nie pozwala mu na to jego sytuacja rodzinna czy inne okoliczności losowe (dotyczy to np. dzieci podróżujących po świecie z rodzicami wykonującymi wolne zawody, przebywającymi na krótkich stażach zagranicznych), albo jest zainteresowany (równolegle z nauką w lokalnym systemie edukacji) kontynuowaniem nauki w polskim systemie oświaty. W takich sytuacjach uczeń (posiadający polskie obywatelstwo) na każdym etapie edukacji, począwszy od obowiązkowego przygotowania przedszkolnego aż do ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej, może skorzystać z tzw. nauczania domowego w Polsce.
- Na wniosek rodziców, dyrektor przedszkola Polsce, do którego uczeń został przyjęty, może zezwolić, w drodze decyzji, na spełnianie przez dziecko obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, poza przedszkolem, oddziałem przedszkolnym lub inną formą wychowania
przedszkolnego – zgodnie z art. 16 ust. 8 ustawy o systemie oświaty.- Na wniosek rodziców, dyrektor szkoły w Polsce, do której uczeń został przyjęty, może zezwolić, w drodze decyzji, na spełnianie przez dziecko obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą – zgodnie z art. 16 ust. 8 ustawy o systemie oświaty.
Dyrektor może wydać zezwolenie na wniosek rodziców (złożony do dnia 31 maja), jeżeli do wniosku
rodzice dołączyli:
- opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej,
- oświadczenie rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy
- programowej obowiązującej na danym etapie kształcenia,
- zobowiązanie rodziców do przystępowania w każdym roku szkolnym przez dziecko spełniające
- obowiązek szkolny do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.
Zezwolenie może zostać cofnięte:
- na wniosek rodziców,
- jeżeli dziecko z przyczyn nieusprawiedliwionych nie przystąpiło do rocznego egzaminu klasyfikacyjnego
- albo nie zdało rocznych egzaminów klasyfikacyjnych,
- w razie wydania zezwolenia z naruszeniem prawa.
Uczeń spełniający obowiązek szkolny (lub obowiązek nauki) poza szkołą:
- jest zapisany do szkoły w Polsce, ma prawo do otrzymania legitymacji szkolnej,
- corocznie przystępuje do egzaminu klasyfikacyjnego z zakresu części podstawy programowej
- obowiązującej na danym etapie kształcenia, uzgodnionej na dany rok szkolny przez rodziców
- z dyrektorem szkoły; do egzaminu wystarczy przystąpić jeden raz w roku szkolnym,
- po zdaniu egzaminów klasyfikacyjnych otrzymuje świadectwo ukończenia poszczególnych klas,
- uczniowi nie ustala się oceny zachowania.
WAŻNE!!!
Korzystanie z nauki w formie nauczania domowego w polskim systemie oświaty nie zwalnia
ucznia z realizacji obowiązku szkolnego w kraju pobytu, o ile istnieje tam taki obowiązek.
Dodatkowe informacje dotyczące edukacji dzieci wyjeżdżających z rodzicami za granicę, w tym możliwości realizacji obowiązku szkolnego i obowiązku nauki poza szkołą (tzw. nauczanie domowe), można uzyskać:
- na portalu www.polska-szkola.pl,
- w Departamencie Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Inną opcją w Holandii są polskie szkoły dostępne prawie w każdym większym mieście, można wybierać pomiędzy szkołami społecznymi, przy polskich parafiach i przy Konsulacie. Dokładne adresy znajdziecie państwo tutaj…
Źródło:
Poradnik dla animatorów szkolnictwa polonijnego, nauczycieli i rodziców.
Autorzy: Grażyna Czetwertyńska, Małgorzata Krasuska, Sylwia Mochól, Krystyna Petri
Wybór: Tomasz Norbert Karawajczyk
