Het Forum Poolse Scholen in Nederland organiseert regelmatig cursussen voor Poolse leraren in Nederland. Deze trainingen worden gegeven door experts uit Polen.
In het najaar van 2018 leidde professor Agata Roćko een training voor Poolse leraren in Nederland. De trainingen werden gegeven in samenwerking tussen het Forum Poolse Scholen in Nederland en de Polish Community Association – Wspólnota Polska. Gedurende drie weekenden hebben de Poolse docenten hun kennis verdiept en ontwikkeld onder begeleiding van een gastdocent uit Polen. Het onderwerp van de training was het onderwijzen van taalvaardigheden: lezen, spreken en luisteren, op verschillende niveaus van Pools buiten Polen, maar ook in verschillende leeftijdscategorieën.
G.L. Goede morgen. Mag ik u wat vragen stellen?
A.R. Goedemorgen, natuurlijk, ik zal ze met genoegen beantwoorden.
G.L. In het najaar van 2018 ontmoette ik u in Nederland. U hebt trainingen gegeven voor de Poolse leraren. Hoewel de lesdagen vrij intens waren, waren ze erg gevarieerd. Er was geen tijd voor verveling. U bent een persoon vol energie en kennis, die u op een zeer inspirerende en een leuke manier doorgeeft. Waar komt deze passie, kennis en ervaring vandaan? En bovenal, deze enorme hoeveelheid energie? Vertel ons alsjeblieft iets over uzelf. Wie is Agata Roćko?
A.R. Hmmm, energie? Ik heb altijd genoeg energie, maar deze krijg ik van het plezier van lesgeven. Ik ben dol op onderwijzen, dit is mijn passie sinds mijn studies in Poolse taal en pedagogiek. Ik werkte bij de universiteit als een literair historicus, gaf vele jaren les aan studenten in Poolse filologie en Poolse taal aan buitenlanders. Maar vooral vond ik het fascinerend om de literatuur te bestuderen, vandaar mijn werk bij het Instituut van Letterkunde van de Poolse Academie van Wetenschappen in Warschau. Ik heb me hier verder verdiept in de Poolse literatuur en de cultuur van de achttiende eeuw.
G.L. U werkt aan het Instituut van Letterkunde de Poolse Academie van Wetenschappen in Warschau. Hoelang? Leg ons alsjeblieft uit wat het Instituut voor Letterkundig Onderzoek van de Poolse Academie van Wetenschappen doet?
A.R. Ja, ik werk daar al vele jaren en bestudeer de literatuur en cultuur van Polen in de XVIIIe eeuw in een Europese context. Het Instituut doet uitgebreid onderzoek op het gebied van literatuur, maar is ook bezig met wetenschappelijke edities van de Poolse literatuur, geeft wetenschappelijke tijdschriften uit en organiseert postdoctorale studies en cursussen.
http://ibl.waw.pl/
G.L. Vind u uw werk leuk? Wat doet u elke dag precies? Hoe ziet u werkdag er uit?
A.R. Ik hou van mijn werk. Ik schrijf boeken, artikelen, recensies. Ik werk voornamelijk thuis, in bibliotheken, maar ook op scholen waar Pools als vreemde taal word gegeven. Ik wordt daarvoor vak uitgenodigd. Ik neem deel aan de Olympiade van de Poolse literatuur en taal, georganiseerd door de IBL PAN, waar ik zitting heb in het hoofdcomité en de jury.
G.L. U hebt een tweedaagse trainingen in Nederland gegeven. Het is een echte inspanning. Wat doet u om uw conditie op peil te houden? Hoe bereidt u zich voor op dit type training? Geeft u vaak dergelijke trainingen?
A.R. Ik zorg goed voor mijn conditie. Ik gebruik hiervoor mijn passie voor dans en muziek. Ik dans en ik zing. Ik geef trainingen, voornamelijk op het gebied van het vreemde talen onderwijs en Pools als vreemde taal. . Daarnaast heb ik jarenlange ervaring in het lesgeven van Pools aan kinderen en jongeren die terugkeren van het buitenland naar Polen. Gedurende vele jaren heb ik ook buitenlanders Pools als vreemde taal geleerd. Ik leidde de School of Polish Language and Culture bij de faculteit Geesteswetenschappen in Warschau.
G.L. Welke indrukken had u na de training van Poolse leraren in Nederland?
A.R. De training in Nederland was heel inspirerend voor mij. Ik mocht een kijkje nemen op Poolse scholen in Breda en Roosendaal en heb ook een les Nederlands in een Nederlandse school mogen bijwonen. Ik maakte kennis met de methoden van het onderwijs die worden gebruikt in één van de scholen in Roosendaal. Ik sprak met ouders, kinderen, leraren Poolse gemeenschap.
G.L. Hoe vond u de lessen en de lesmethoden op de Nederlandse school?
A.R. De lessen waren uitstekend en er werd gebruik gemaakt van zeer moderne methoden. Veel van de technieken heb ik gebruikt voor de opleiding in de Poolse scholen in Nederland.
G.L. U bent ook het hoofd van postdoctorale studies in “Cultuurbeheer in overheid, lokale overheid en niet-gouvernementele structuren”. Wilt u hier iets meer over vertellen? Kan cultuur worden beheerd? Bestuurd? Waarom?
A.R. Cultuurmanagement biedt een breed scala aan onderwerpen, van bijvoorbeeld het vormgeven van het imago van een moderne manager tot strategisch management. Het doel van de studies is het vergroten van kennis en vaardigheden, waardoor een onafhankelijk beheer mogelijk wordt van een entiteit die activiteit uitoefent op het gebied van cultuur (culturele instelling van de lokale overheid, niet-gouvernementele organisatie of onderneming die activiteiten uitvoert op het gebied van cultuur).
De onderzoeken zijn gericht op mensen (afgestudeerden in de geesteswetenschappen) die al in het werkveld van de cultuur werken en degenen die op dit gebied beginnen te werken of gewoon geïnteresseerd zijn in moderne marketinginstrumenten en cultuurbeheer.
Ze zijn erg populair en veel van onze studenten werken in verschillende culturele instellingen, maar ook in structuren zoals zelfbestuur, waar ze zich bezighouden met de bevordering van cultuur in het district of in de regio. Behalen van deze diploma bied veel werkperspectieven.
G.L. U bent ook manager van een post-graduate programma “Glottodidactics, Teaching Polish as a Foreign Language”. Voor wie zijn deze studies bedoeld? Aan welke eisen moet worden voldaan om deze studies te volgen? Voor wie zijn ze gericht, interessant?
A.R. Deze studies worden voornamelijk gevolgd door afgestudeerden van filologische studies (maar ook geesteswetenschappen), die van plan zijn om te werken als leraren Pools als een vreemde taal, tweede of geërfd (moedertaal), zowel thuis als in het buitenland. Het programma bevat onderwerpen die de docent in het Pools voorbereiden op alle niveaus van de vooruitgang (A1-C2). De lessen worden gegeven door specialisten, praktijkmensen, trainers en lectoren met jarenlange ervaring.
G.L. Je kunt nu vrijwel alles online leren. Hoe zou u leraren aanmoedigen om voor deze studies te kiezen en naar Warschau te komen?
A.R. Post-doctorale studies, volgens mijn programma’s en projecten, zijn puur plezier voor je professionele ontwikkeling, maar ook geeft het plezier bij het verwerven van kennis, voornamelijk in workshops. Het is niet langer een universitair diploma, het is een post-graduate programma met moderne technieken, waarbij studenten zelf een proefschrift schrijven in de vorm van een groepsproject. Sommige studenten, vooral die uit het buitenland, gebruiken vaak de mogelijkheid van het volgen van de lessen online of ik beoordeel hun lessen in het buitenland tijdens de uitzending of in de vorm van een opname.
G.L. Wat is belangrijk bij het onderwijzen van een taal? Hoe moet een leraar Poolse taal zijn om de beoogde resultaten te halen?
A.R. Een Poolse leraar en een docent Pools als vreemde talen (thuis of in het buitenland) zijn toch iets andere beroepen. Wat ze gemeen moeten hebben is de passie om Pools te onderwijzen. Leraren zelf moeten ook steeds leren en de voortdurende verbetering van hun methoden aanreiken, om de hoogst mogelijke leerresultaten te bereiken.
G.L. De Poolse taal is een van de moeilijkste talen ter wereld. Is het de moeite waard om te leren? En waarom?
A.R. Het is de moeite waard om ongeacht welke moeilijkheidsgraad een taal te leren omdat het ons een andere ruimte biedt die niet alleen taalkundig, maar ook cultureel is, nieuwe keuzemogelijkheden biedt en nieuwe wegen opent voor het leven. En dit is het belangrijkste voor elk mens.
G.L. Heeft u praktische tips voor degenen die Pools willen leren? Wat helpt bij het Pools leren?
A.R. Het is zeker aan te raden om te leren van professionals. Het is ook belangrijk om erachter te komen wat je leerprofiel is als een leerling, hoe je de taal het snelst en met plezier leert. Daarnaast levert regelmaat en oefenen in natuurlijke taalomstandigheden de beste resultaten op. Het is de moeite waard om Poolse boeken te lezen, Polen te bezoeken en contacten met Polen te onderhouden. De taal verandert heel snel en het is de moeite waard om het bij te houden in levendig contact.
G.L. Polen leven buiten Polen. Velen van hen leren de moedertaal aan hun kinderen, hoewel het geen gemakkelijke taak is. Hoe zou u het gezin en kinderen aanmoedigen om Pools te leren? Hoe kunt u het praktisch aan meertalige opvoeding beginnen?
A.R. De eenvoudigste manier is om te bepalen in welke taal we thuis spreken. Als het gezin tweetalig is, is het belangrijk dat elke ouder zijn moedertaal spreekt. Ik ken ook gezinnen die zelfs een derde taal introduceren, bijvoorbeeld voor veel voorkomende gesprekken en het goed doen. Het is ook belangrijk om hun wortels niet te vergeten en te cultiveren, om trots te spreken over hun afkomst. Hiervoor heb je een beetje vastberadenheid en veel consequenties nodig, maar we openen de kinderen een meervoudig, kleurrijk taalbeeld van de wereld en openheid voor verschillende culturen. Praktische tip is het lezen in het Pools van sprookjes voor het slapen gaan. Lezen met een hele familie, discussies over gelezen boeken, familie-uitstapjes naar Polen, deelnemen aan de Poolse culturele evenementen en bezienswaardigheden in het land van vestiging, concerten, clubs, bibliotheken, en vooral Poolse scholen in het buitenland die zorgen voor bijhouden en de ontwikkeling van moedertaal. Tijdens de Poolse taallessen op zaterdag kunnen de ouders tijd samen doorbrengen, praten, ervaringen en gedachten uit te wisselen, ondersteuning zoeken. Het is mooi en belangrijk.
G.L. Langzaam komen we tot het einde van dit gesprek. Wat leest u zelf het meest? Zo privé. Favoriete schrijver, favoriete boek. Uw favoriete citaat?
A.R. Ik heb veel favorieten,zoals romans, verhalen, drama’s en essays van Eustachy Rylski. Dit is een van mijn favoriete hedendaagse schrijvers. Quotes, ik ken er veel van … Misschien zal ik de spreuk van Sebastian Chamfort citeren, die ik me herinner omdat het belangrijk is in het leven:
“Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd”, En nog een van mijn levensmotto, die ik volg:
“Wanneer je het wonder van het leven in het dagelijks leven ziet en je het leven kunt proeven, betekent het dat geluk in jou is”.
G.L. Wat zijn uw plannen voor de nabije toekomst? Waar kunnen we u ontmoeten?
A.R. Ik heb veel plannen, maar in de nabije toekomst zal ik methodisch docenten van de Poolse diaspora trainen in Toronto en later in Parijs. Wat mijn wetenschappelijk werk betreft, ben ik bezig met een boek over Poolse dagboeken in de 18e eeuw. Omdat mijn dagboek mijn echte passie is …
Heel erg bedankt voor het interessante gesprek.
Voor het Forum van Poolse Scholen in Nederland, met dr. hab. Agata Roćko, professor bij IBL PAN praatte met Gosia Lubbers-Dąbrowska.
foto. Andrzej Roćko
Links op de foto Gosia Lubbers-Dąbrowska van Forum Poolse Scholen in Nederland, rechts professor Agata Roćko.
